Η Αθήνα ανακηρύχθηκε Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας για το 2018

Η Αθήνα είναι η φετινή νικήτρια του βραβείου για την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας (iCapital2018), που συνοδεύεται από οικονομικό έπαθλο 1 εκατομ. ευρώ. Οι επιλαχούσες πόλεις – Ώρχους (Δανία), Αμβούργο (Γερμανία), Λέβεν (Βέλγιο), Τουλούζη (Γαλλία) και Ούμεο (Σουηδία) – έλαβαν από 100.000 ευρώ η καθεμία. Τα χρήματα του βραβείου που προέρχονται από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ Ορίζοντας 2020 θα χρησιμοποιηθούν για την περαιτέρω ενίσχυση των τοπικών δραστηριοτήτων καινοτομίας και για την προώθηση της συνεργασίας με άλλες πόλεις.

Το βραβείο «Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας 2018» επιβραβεύει ευρωπαϊκές πόλεις που παράγουν και εφαρμόζουν καινοτόμες λύσεις για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Συγκεκριμένα, απευθύνεται σε πόλεις που αξιοποιούν την καινοτομία για να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα και βιωσιμότητά τους και να προσφέρουν νέες ευκαιρίες στους πολίτες, καθώς και πόλεις που συμβάλλουν στη δημιουργία δυναμικών καινοτόμων οικοσυστημάτων και συνεργάζονται με τους πολίτες στη λήψη αποφάσεων και την υλοποίηση δράσεων.

Στον διαγωνισμό, ο οποίος αφορούσε πόλεις με τουλάχιστον 100.000 κατοίκους από κράτη μέλη της ΕΕ και χώρες που συνδέονται με το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», υπέβαλαν αίτηση 26 πόλεις από 16 χώρες. Μετά την πρώτη αξιολόγηση η ελληνική πρωτεύουσα είχε βρεθεί ανάμέσα στους 12 φιναλίστ, μαζί με τις Ώρχους (Δανία), Αμβέρσα (Βέλγιο), Μπρίστολ (Αγγλία), Γκέτεμποργκ (Σουηδία), Αμβούργο (Γερμανία), Λέουβεν (Βέλγιο), Λισαβόνα (Πορτογαλία), Μαδρίτη (Ισπανία), Τουλούζη (Γαλλία), Ούμεο (Σουηδία) και Βιέννη (Αυστρία).

Ο Carlos Moedas, επίτροπος Έρευνας, Επιστήμης και Καινοτομίας, ανακοίνωσε τη νικήτρια πόλη στη Διάσκεψη Κορυφής για το διαδίκτυο Web Summit στη Λισαβόνα: «Οι πόλεις αποτελούν φάρους καινοτομίας. Τραβούν σαν μαγνήτες τα ταλέντα, τα κεφάλαια, τις ευκαιρίες. Με τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Καινοτομίας, επιβραβεύουμε τις πόλεις που κάνουν ένα βήμα παραπάνω για να δοκιμάσουν νέες ιδέες, τεχνολογίες και τρόπους και για να ακούσουν τη γνώμη των πολιτών τους σχετικά με το πώς πρέπει να αλλάξει η πόλη τους. Η Αθήνα ξεχωρίζει ως παράδειγμα πόλης που, αν και αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, μπορεί να επιτύχει σπουδαία αποτελέσματα. Μέσω της καινοτομίας, η Αθήνα έχει βρει έναν νέο σκοπό για τη δραστική αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Αποτελεί απόδειξη ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι οι ίδιες οι δυσκολίες, αλλά το πώς υψώνεις το ανάστημά σου μπροστά σ’ αυτές».

“Αποδείξαμε ότι η καινοτομία είναι κουλτούρα και μας επιτρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα με λιγότερα. Είμαι περήφανος που τα καταφέραμε. Ό,τι πετύχαμε, το πετύχαμε όλοι μαζί” υπογράμμισε κατά τη διάρκεια της τελετής ο δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης, ευχαριστώντας τους Αθηναίους “που συνέβαλαν με θετικό τρόπο την κρίσιμη περίοδο που διανύσαμε”.

Ο Δήμος Αθηναίων δίνει μεγάλη σημασία στην καινοτομία και στο πώς αυτή μπορεί να βοηθήσει την τοπική κοινότητα να επιφέρει αλλαγές και να ανοιχθεί στον κόσμο. Όπως αναφέρεται στο σχετικό Δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ορισμένες από τις καινοτομίες που έχουν υλοποιηθεί ή προωθούνται είναι:

• Το έργο POLIS², το οποίο στοχεύει στην αναζωογόνηση εγκαταλελειμμένων κτιρίων παρέχοντας μικρές επιχορηγήσεις σε κατοίκους, μικρές επιχειρήσεις, δημιουργικές κοινότητες και άλλες ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και δίνει ζωή σε όλες τις γωνιές της Αθήνας.
• Η ανακαίνιση της Δημοτικής Αγοράς της Κυψέλης, ενός ιστορικού κτιρίου 90 ετών με την ενεργό στήριξη των πολιτών της Αθήνας, έχει ως στόχο να δημιουργήσει μια αγορά σύμφωνα με το μοντέλο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, που θα φιλοξενεί εκθέσεις, εργαστήρια, θεατρικές παραστάσεις και άλλες πρωτοβουλίες.
• Η αξιοποίηση του Σεράφειου συγκροτήματος με τη μετατροπή του σε δημοφιλή χώρο ψυχαγωγίας για τα παιδιά, τόπο φιλοξενίας μιας σειράς πρωτοβουλιών, όπως το Athens Digital Lab, τα Ανοιχτά Σχολεία ή το Δίκτυο Πολιτισμού του δήμου Αθηναίων, και νεωτεριστικό κέντρο εκδηλώσεων, μετά από κοινή απόφαση του δήμου και της τοπικής κοινότητας.
• Η πρωτοβουλία «Curing the limbo», η οποία παρέχει στους πρόσφυγες και τους μετανάστες τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με άλλους κατοίκους με σκοπό να μάθουν τη γλώσσα, να αναπτύξουν νέες δεξιότητες, να βρουν ευκαιρίες απασχόλησης και να έχουν ενεργό συμμετοχή στα κοινά.
• Το Ψηφιακό Συμβούλιο, στο πλαίσιο του οποίου ο δήμος φέρνει σε επαφή επιχειρήσεις και εκπαιδευτικά ιδρύματα με σκοπό την προσφορά μαθημάτων εξοικείωσης με τα ψηφιακά μέσα και την τεχνολογία, καθώς και την προώθηση εφαρμογών της βιώσιμης καινοτομίας όπως των έξυπνων κάδων ανακύκλωσης.
• Η πρωτοβουλία «This is Athens», στο πλαίσιο της οποίας ο δήμος κάλεσε εθελοντές να μιλήσουν για το παρόν και το παρελθόν της πόλης σε ορισμένους από τους 5 εκατομμύρια τουρίστες που επισκέφθηκαν την Αθήνα το 2017.

Η επιλογή της νικήτριας πόλης και των πέντε επιλαχουσών πόλεων πραγματοποιήθηκε από ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου, οι οποίοι προέρχονταν από την τοπική αυτοδιοίκηση, τα πανεπιστήμια, τις επιχειρήσεις και τον μη κερδοσκοπικό τομέα. Στο πλαίσιο των κριτηρίων απονομής του βραβείου – πειραματισμός, συμμετοχή, επέκταση, ενδυνάμωση – εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο οι πόλεις χρησιμοποιούν την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες για να ανταποκριθούν στις κοινωνικές προκλήσεις, πώς επιτυγχάνουν την ευρεία συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και πώς βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών τους.

Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2014. Στις πόλεις που βραβεύτηκαν συγκαταλέγονται η Βαρκελώνη (2014), το Άμστερνταμ (2016) και το Παρίσι (2017). Τα βραβεία απονέμονται στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζοντας 2020, του προγράμματος πλαισίου έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, με προϋπολογισμό 77 δισ. ευρώ για το διάστημα 2014-2020. Ο επόμενος διαγωνισμός για την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2019.